Нацыянальны гістарычны музей Рэспублікі Беларусь-адзін з найбольш папулярных музеяў краіны. У яго фондах захоўваецца самая вялікая музейная калекцыя ў Беларусі-гэта больш за 500 тыс.адзінак захоўвання. У структуру Нацыянальнага гістарычнага музея таксама ўваходзяць 5 філіялаў-Музей гісторыі беларускага кіно, Музей сучаснай беларускай дзяржаўнасці, Дом-музей I з'езда РСДРП, Музей гісторыі тэатральнай і музычнай культуры Беларусі, Музей прыроды і экалогіі.
Нацыянальны гістарычны музей Рэспублікі Беларусь пачынае сваю гісторыю як установа 15 снежня 1956 г.распараджэннем Савета Міністраў Беларускай ССР аб стварэнні з 1 студзеня 1957 г. арганізацыйнай групы для правядзення падрыхтоўчых работ па адкрыцці Беларускага дзяржаўнага гісторыка-краязнаўчага музея, які адкрыўся для наведвальнікаў у 1967 г. пад назвай Дзяржаўны музей БССР.
Вытокі збору Нацыянальнага гістарычнага музея Рэспублікі Беларусь узыходзяць да Мінскага царкоўна-археалагічнага музея, створанага ў 1908 г., а таксама шэрагу цэнтральных музейных устаноў Савецкай Беларусі 1920-1930-х гадоў. У 1919-1923 гадах у Мінску працаваў абласны музей, у 1923 г.ператвораны ў Беларускі дзяржаўны музей. У 1930 г. Установа перайменавалі ў Мінскі сацыяльна-гістарычны музей. У гады Вялікай Айчыннай вайны музейны збор быў часткова разрабаваны нямецкімі акупантамі, часткова вывезены ў Германію і Аўстрыю. Пасля вайны ўдалося вярнуць каля 15000 прадметаў з даваенных калекцый. Установа хутка стала адным з самых папулярных музеяў Рэспублікі, найважнейшым навукова-метадычным цэнтрам музейнай, гісторыка-краязнаўчай і рэстаўрацыйнай работы. У 1992 г. музей атрымаў назву"Нацыянальны музей гісторыі і культуры Беларусі". У 2009 годзе назва была зменена на "Нацыянальны гістарычны музей Рэспублікі Беларусь".
У цяперашні час Дзяржаўная ўстанова" Нацыянальны гістарычны музей Рэспублікі Беларусь " з'яўляецца адным з музеяў рэспубліканскага значэння, якія знаходзяцца ў непасрэдным падпарадкаванні Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь. Згодна з Кодэксам Рэспублікі Беларусь аб культуры музей выконвае функцыі агульнадзяржаўнага каардынацыйнага і навукова-метадычнага цэнтра музеяў гістарычнага і прыродазнаўчанавуковага профілю.
