05.10 – 16.00 прэс-канферэнцыя праекта з удзелам прастаўнікоў фонда “Археалогія фатаграфіі” (Варшава):
Караліны Левандоўскай, Караліны Пухала-Роек, Марты Пшыбыла-Ібадулаеў
05.10 – 17.00 адкрыццё выставы Зоф’і Хаментоўскай
06.10 – 15.00 лекцыя Караліны Пухалы-Роек “Жыццё і творчасць Зоф’і Хаментоўскай”.
Фонд “Археалогія фатаграфіі” з 2008 года апрацоўвае спадчыну Зоф’і Хаментоўскай (1902-1991), адной з найважнейшых польскіх мастачак дваццатага стагоддзя. У перыяд з 5 кастрычніка па 13 лістапада мы рыхтуем вялікую прэзентацыю яе творчасці ў Нацыянальным гістарычным музеі ў Мінску. Экспазіцыя, як і публікацыя да яе, рэалізавана на сродкі Міністэрства культуры і нацыянальнай спадчыны, яна праходзіць у рамках праграмы Польскага Старшынства, якая каардынуецца Інстытутам Адама Міцкевіча. Другім беларускім партнёрам праекта, побач з Нацыянальным гістарычным музеем, з’яўляецца Польскі Інстытут у Мінску, які будзе займацца прамоцыяй выстаўкі ў Беларусі.
Выстаўка наватарскім спосабам прэзентуе творчасць фатографа Зоф’і Хаментоўскай, якая нарадзілася і звязана з Палессем, што сёння ляжыць большай часткай у межах Беларусі. Амаль увесь матэрыял будзе прадстаўлены ўпершыню. На выставе будуць паказаны, перш за ўсё, фатаграфіі з Палесся, а таксама будуць прэзентаваны іншыя тэмы, такія як даваенная Варшава, руіны і адбудова сталіцы. З пункту гледжання на прывабнасць тэмы і цікавую сучасную візуальную форму, выстава мае шанец трапіць да шырокага кола гледачоў. У канцы года выстаўка таксама будзе прэзентавана ў Пінску. У 2012 годзе Фонд плануе прэзентаваць выстаўку таксама ў Польшчы.
Спадарожнічаць прэзентацыі будзе альбомнае выданне. Гэта будзе першая вялікая публікацыя, прысвечаная гэтай важнай для польскай гісторыі фатаграфіі і мастацтва постаці. Кніга будзе сканцэнтравана на фатаграфіі Палесся. Публікацыя будзе выдадзена ў польска-англійскай і польска-беларускай моўных версіях, разам наклад будзе складаць 1000 экзэмпляраў. Гэта будзе манаграфічная кніга з вялікай альбомнай часткай (каля 200 ілюстрацый). Прывабнасць гэтай публікацыі дадасць сучасны дызайн і тэксты важных даследчыкаў фатаграфіі і культуры.
Зоф’я Хаментоўска, член элітарных фатаграфічных таварыстваў міжваеннай Польшчы, была надзвычай актыўнай і яркай постаццю культурнай сцэны 20-х і 30-х гадоў. Яна нарадзілася ў арыстакратычнай сям’і на Палессі, якое сёння ляжыць у межах Беларусі. Там пачала фатаграфаваць: сяброў, якія наведвалі сямейны маёнтак, і мясцовыя кірмашы, купцоў, паляўнічых і рыбакоў. Гэты фатаграфічны матэрыял, блізкі і цікавы для гледачоў, будзе дамініраваць на выстаўцы. Яго прэзентацыя будзе нагодай успомніць гісторыі незвычайнай, шматкультурнай тэрыторыі, населенай палешукамі, палякамі, беларусамі, украінцамі і яўрэямі, якая ўжо не існуе ў гэтым выглядзе.
кіруемага ім праекта “Варшава ўчора, сёння і заўтра”, экспанаванага на парозе другой сусветнай вайны ў варшаўскім Нацыянальным музеі, Хаментоўска зарэгістравала фотаапаратам тое, што павінна быць зменена ў сталіцы, а гэта драўляныя дамы на Волі, гіцалі ці сметнікі. Бег гісторыі ўчыніў так, што яна прымала ўдзел у яшчэ адной, надзвычай важнай выставе, што датычыла Варшавы, экспанаванай у Нацыянальным музеі. На выставе з 1945 года “Варшава абвінавачвае” яна паказвала фатаграфіі зруйнаванай сталіцы і людзей, якія ў яе вярталіся. У 1947 годзе разам з названай экспазіцыяй выехала ў Лондан, а адтуль, забраўшы з Польшчы дачку Габрыэлу і сына Пётра, эмігрыравала ў Аргентыну, дзе ўжо не вярталася да прафесіі фатографа.
Выстаўка рэалізавана ў рамках праграмы Польскага Старшынства.
Фінансавана на сродкі Міністра культуры і нацыянальнай спадчыны.